Stereo mikrofon teknikleri
Geçen yıllar boyunca klasik mikrofonlar kullanılarak stereo ses kaydetmek için çeşitli teknikler geliştirildi.En yaygın üç yöntem; aralıklı çift, çakışan veya X-Y, ve orta kenar (MS).
Aralıklı çift düzeninde genellikle tümyönlü olan iki mikrofon 0.9m ila 3m arasında mesafeli olarak yerleştirilerek buna göre sola ve sağa çevrilir,ve geniş bir stereo ses etkisi elde edilir.Aralığın mesafesi genellikle ses kaynağının boyutuyla ilgilidir;küçük ses kaynakları stereo ses etkisini korumak için daha yakın aralık gerektirir.Mikrofonlara sesin gelme zamanlarındaki farklardan kaynaklanan faz giderme sorunları için de aralıklı çiftler uygundur. Monoya pek düşmezler, ve çok fazla aralıklı yerleştirilirlerse stereo ses örüntüsünün ortasında bir boşluk kalabilir.
Çakışan veya X-Y düzeninde iki kardioid mikrofonun kapsülleri mümkün olduğunca bir araya yerleştirilir. En iyi sonuçlar için, mikrofonlar aynı üreticiden ve tamamen aynı model olmalıdırlar. Ses kaynağının boyutuna ve istenen stereo ses örüntüsünün genişliğine bağlı olarak kapsüllerin açısı 90 dereceden 135 dereceye kadar değişebilir. Mikrofon çifti doğrudan ses kaynağına doğru yerleştirilir ve sola-sağa çevrilir. Mikrofon kapsülleri birbirine yakın oldukları için, faz giderme sorunları en az düzeyde olur. X-Y çifti kullanıldığında stereo ayrımı iyidir,fakat geniş bir ses kaynağında kısıtlı olabilir.Mono uyumluluğu, aralığa bağlı olarak ortadan mükemmele kadar değişir.
Orta kenar tekniğinde eksenler üzerindeki(orta)sesi almak için bir kardioid mikrofon, ve eksenler dışındaki (yan)sesi almak için sola ve sağa dönük iki yönlü veya sekiz şeklinde bir mikrofon kullanılır. Bu iki mikrofonun çıkışları,değişken denetlenen bir stereo ses örüntüsüne imkan veren bir MS matris kod çözücüye bağlanır.Orta sinyalin seviyesini yan sinyale göre ayarlayarak, stereo ses örüntüsü mikrofonları oynatmadan daha dar veya geniş yapılabilir.
Stereo için tipik olarak uygun montajlı iki mikrofon kullanılır.Ancak birçok yayın uygulamasında stereo çiftlerin düzenlenmesi zor ve zaman alıcı olabilir.Ayrıca mikrofon çiftleri kamera montajı için her zaman uygun değildir.Stereo bir mikrofon, yukarıda açıklanan yerleştirmelerden biriyle düzenlenmiş iki ayrı kapsüle sahip tek bir mikrofon gövdesinden oluşur.En basit biçiminde her iki tarafında birer tane olmak üzere iki dahili mikrofonlu küçük bir saha söyleşi kayıt aygıtı,basit bir aralıklı çifttir.Çoğu stereo mikrofon,kapsülleri X-Y veya MS düzeninde üretilir.Bazı X-Y mikrofonlar bir tutma yerine takılı iki fiziksel kapsül içerirken, diğerleri daha geleneksel bir yapıda X-Y düzeni elde etmek için patentli üretim teknikleri kullanırlar.
Bir orta-yan stereo mikrofonda,iki kapsülünü içeren ortak bir gövde kullanılır. Bu yapı, tek noktalı (kardioid)veya eğimli çizgili(shotgun)modellere imkan verir.Bazı modellerdeki dahili seçilebilen MS kod çözücü matris, kullanıcılara harici bir matrisi beslemek için ayrık orta ve yan çıkışların yanında geniş veya dar stereo çıkış seçeneği de sunar.
Birçok stereo mikrofonda beş uçlu bir XLR tipi konektör ve üç uçlu XLRM tipi konektörlü bir çıkış yelpazesi (fan-out) kablo sonu var.Her ihtimale karşı yapım takımında yedek bir çıkış yelpazesi kablosu bulundurmak iyi fikir.
Stereo mikrofonların kullanımı
Bu mikrofonların en yaygın kullanımı,bir stereo bakış perspektifi sağlamaktır.Çoğunlukla spor çekimlerinde kameraya takılırlar, veya diğer programlar için çubuğa veya sehpaya yerleştirilirler. Bir sohbet programında stüdyodaki izleyicilerin üzerine konmuş mikrofonlar fazladan derinlik sağlayabilir.Canlı ve gerçek olay programlarında stereo mikrofonlar kullanmak perspektif kurmaya ve ses kaynaklarının yerlerini belirlemeye yardımcı olur.İzleyicilere olayın ortasında hissi vermek için ses alanını genişletebilirler.MS mikrofonlar ses mühendislerine stereo ses örüntüsünün genişliğini değiştirme,yakın olay çekimlerinde daraltma ve kurulu çekimlerde genişletme imkanı veriyor.
Spor etkinliklerinde stereo mikrofonlar oyunun yan yana perspektifinin sağlanması,koç ve oyuncu gibi belli ses kaynaklarının yerlerinin belirlenmesi için kullanılır.Stereo mikrofonların el kameralarına takılması,stereo ses örüntüsü için görsel bir referans sağlar.
Ancak unutulmamalıdır ki,örneğin kamera kalabalığa çevrildiğinde genel stereo perspektif değişerek izleyiciyi şaşırtabilir.Bir MS mikrofonun ses mikserleriyle monoya daraltılması,bu tip durumlar için iyi bir seçenek.
Müziğe dayalı bir program hazırlarken izleyiciler genellikle müzisyenin bakış açısından gösterilirken, ses izleyicilerin perspektifinden sunulur.“Ters ses alanı”etkilerini en aza indirmek için stereo ortam mikrofonları normal yakın ses alan vokal ve müzik aleti mikrofonlarıyla birlikte kullanılır.Böylece ses mühendisi,açı ne olursa olsun görüntüye uyan, hoş bir ses yaratmış olur.
Stereo mikrofonlar post prodüksiyonda kullanım için ses alırken sık kullanılır. Sol-sağ (L-R) perspektifini koruyabilmeleri, ses etkisine derinlik katar.Sağlam yapısı ve yüksek hassasiyetiyle iyi bir stereo mikrofon,etkinlik yeri ses kayıtçısının çantasında vazgeçilmez bir araçtır.
Özel uygulamalar
Diğer ses araçları gibi stereo mikrofonların da uygun kullanımları değişik uygulamalarda dinleyici veya izleyicilerin dinleme keyfini zenginleştirebilir. Farklı mikrofon yerleri ve konumları deneyin. Sıra dışı düşünün ve deneysel olmaktan korkmayın. Bununla beraber, programı birilerinin mono dinleyeceğini de unutmayın.Yayınlamadan önce kullanılan tekniklerin mono uyumluluğundan emin olun....
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder