Güneş fırtınası Dünya'yı nasıl etkileyecek?

Uzay bilimcilerinin yani Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) 2013'te Güneş'te meydana gelebilecek fırtınanın nasıl bir etki yaratacağını açıkladı. Gök bilimciler, Güneş'te kopacak bir 'süper fırtınanın' yakın gelecekte yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu ifade etti ve uyardılar:

İngiliz bilim insanları, yörüngedeki iletişim uydularını, küresel konumlama sistemlerini ve hava ulaşımını işlemez hale getirebilecek bu tür bir kozmik olayı yaşanmasından sadece yarım saat önce anlayabileceklerini ifade etti.



En sonuncusu 1859 yılında yaşanan ve kuzey yarım küredeki iletişim ağını geçici olarak devre dışı bırakan kozmik fırtınanın ardından, ikincisinin 100 ile 200 yıl arasında yaşanması bekleniyor.

Uzmanlar, milyarlarca ton yüklü parçacığın Dünya atmosferine saatte 1.5 milyon km hızla ilerdiği kozmik fırtınayı, Dünya'ya çarpmasından sadece 30 dakika önce fark edebileceklerini belirtti. Dahası, uzay çağında hızla ilerleyen insanlık, 150 yıl öncesine kıyasla bugün süper güçlü bir kozmik fırtınaya çok daha hassas durumda.

The Independent gazetesine yorumda bulunan Londra'daki Kraliyet Mühendislik Akademisi'nden uzmanlar, "Süper güçlü bir kozmik fırtınanın yaşanması kaçınılmaz. Önemli olan, ne zaman olacağını bilebilmek" ifadesini kullandı.

BİRÇOK DEFA ISKALADI
Dünya, her ne kadar doğrudan isabet almamış olsa da, geçmişinde güçlü kozmik fırtınaların tehdidini yaşamıştı.

Dünya'yı etkileyen güneş fırtınalarından biri 1989 yılında yaşanmış ve Kanada'nın enerji şebekesinde geniş çaplı teknik arıza meydana gelmişti. Bilim insanları, benzer güneş fırtılanalarının 1956, 1972, 1989 ve 2003 yıllarında atmosferdeki radyasyon seviyesinin artmasına neden olduğunu belirtti.

Kraliyet Mühendislik Akademisi'nde güneş fırtınaları üzerinde çalışan ekibin başkanlığını yapmış olan Profesör Paul Cannon, İngiliz hükümetinin güneş fırtınalarının etkilerini azaltmak için en kısa zamanda bir kurul oluşturması gerektiğini savundu.

Cannon, "Süper bir kozmik fırtına Dünya'yı sarsmayacak ama insanlık için çok zor bir sınav olacak. Devletleri bekleyen iki zorluk var.
Birincisi, mevcut teknolojiler olumsuz etkilenecek, ikincisi de yeni teknolojiler geliştikçe beklenmedik sorunlar yaşanacak" dedi.

'PANİĞE GEREK YOK'

Cannon, elektrik şebekelerini, iletişim uydularını, hava ulaşımını ve her türlü teknolojik altyapısını etkileyebilecek bir güneş fırtınasına hazırlıklı olunması gerektiği mesajını verdi.

İngiliz bilim insanı, "Vermek istediğimiz mesaj şu: Panik yapmayın ancak hazırlıklı olun... Bir gün bir güneş fırtınası bizi vuracak ve buna hazırlıklı olmak zorundayız ... Birçok önlem üzerinde düşünülüyor. Devletler olumsuz etkileri azaltmak için elinden geleni yapmal" dedi.

Tarihe 'Carrington Olayı' olarak geçen ve İngiliz gök bilimci Richard Carrington tarafından 1 Eylül 1859 günü tespit edilen fırtına, en güçlü güneş patlamasının sonucuydu. 10'uncu Güneş Döngüsü (her 11 yılda yaşanan ve Güneş faaliyetlerinin artıp tekrar normale döndüğü süreç) içinde yaşanan fırtına, Kuzey Amerika'da o kadar güçlü Kuzey Işıkları oluşturdu ki, Rocky Dağları'ndaki altın madencileri güneşin doğduğunu zannederek uyandı ve kahvaltı hazırladı.

Uzmanlar, benzer bir fırtınanın, sadece uydu ve enerji şebekelerini değil, GPS uydularına dayanan mobil ağını da devre dışı bırakabileceğini vurguladı.

Surrey Üniversitesi'nde uzay mühendisi olan Keith Ryden, "Uydular, güneş fırtınalarında ön safta yer alıyor. Uydular Dünya'daki altyapımızı oluşturuyor ve bir güneş fırtınasında ayakta kalıp kalmayacakları konusunda endişeliyiz" dedi.